آشنایی با موکاپات
موکاپات یکی از مهم‌ترین نمادهای قهوه نوشی در ایتالیاست که به اسم اسپرسوساز روگازی هم شناخته می‌شود. این دم افزار یادگار خانواده‌ی بیالتی و به‌طور خاص آلفونسو بیالتی (Alfonso Bialetti) است. او با الهام از روش شست و شوی لباس با دیگ بخار با نام (lessiveuse) به ایده‌ی استفاده از فشار بخار آب برای دم آوری قهوه دست پیدا کرد.
تصویری از دیگ شست‌وشوی لباس Lessiveuse
نتیجه آن شد که آلفونسو در دهه‌ی ۳۰ میلادی موکاپات را اختراع و ثبت کرد. تا این که بعد از شروع جنگ‌جهانی دوم و رکود اقتصادی در سال ۱۹۳۹ میلادی، کارخانه‌های صنعتی ایتالیا به سمت تولید تجهیزات جنگی رفتند. سقوط اقتصاد باعث توقف تولید برخی کالاها از جمله موکاپات شد. خانواده‌ی بیالتی هم مانند بسیاری از کارآفرینان ایتالیایی بین دوراهی سختی قرار داشتند؛ ادامه دادن یا تسلیم شدن.
در نهایت پس از پایان جنگ در سال ۱۹۴۵ مردم دوباره به دنبال لذت‌های کوچک زندگی بودند. یکی از این لذت‌ها یک فنجان قهوه‌ی خوب در خانه بود. رناتو بیالتی پسر آلفونسو ذهنی تجاری داشت و بعد از برعهده گرفتن مسئولیت شرکت از پدرش فهمید که برای موفقیت فقط محصول خوب کافی نیست. بنابراین او یک تبلیغ خلاقانه راه انداخت که در آن تصویر یک مرد سیبیل دار با کت و شلوار همراه با فنجانی در دست روی موکاپات های بیالتی دیده می‌شد؛ همراه با جمله‌ی “L’omino con i baffi” به معنای «مردی کوچک با سبیل!»
تبلیغات بیالتی همه‌جا پخش شد؛ از روزنامه‌ها، تا تلویزیون و حتی در مسابقات ورزشی.
درحال حاضر با اینکه دستگاه‌های اسپرسوساز و قهوه های کپسولی در اکثر خانه‌ها پیدا می‌شوند، اما موکاپات هنوز هم طرفداران پروپاقرص خود را دارد.
موکاپات اساسا از سه بخش تشکیل شده است؛ محفظه‌ی پایینی که از مخزن آب و سبد نگه‌دارنده‌ی قهوه تشکیل شده‌است و محفظه‌ی بالایی که عصاره‌ی قهوه را در خود جای می‌دهد. موکاپات را می‌توان در ابعاد و اشکال مختلف پیدا کرد ولی همگی براساس یک اصل کار می‌کنند؛ آب در محفظه‌ی پایینی گرم می‌شود، وقتی فشار بخار آب به ۱ الی۲ اتمسفر برسد، از میان سابه‌ی قهوه‌ی درون سبد عبور کرده و عصاره‌ی قهوه در محفظه‌ی بالایی ریخته می‌شود. فرایند دم آوری در موکاپات همین قدر ساده است و فقط با کمی تمرین و دقت می‌توان قهوه ای خوش عطر و طعم با آن دم کرد.
راهنمای دم‌آوری
ابزارهای مورد نیاز برای دم‌آوری شامل موکاپات، یک ترازو یا پیمانه‌ی اندازه‌گیری، آب تازه و بدون بو می‌باشند.
۱- برای دم‌آوری بسته به اندازه‌ی موکاپاتی که در اختیار داریم، به قهوه با درجه آسیای ریز (کمی درشت تر از اسپرسو) نیاز است. مقدار مناسب قهوه برای دم‌آوری میزانی است که در سبد قهوه با سطحی صاف و بدون ایجاد فشردگی جا شود.
۲- با اینکه موکاپات مستقیما روی حرارت قرار می‌گیرد اما بهتر است از آب گرم برای دم آوری استفاده کنیم، تا احتمال ایجاد طعم‌های بیش‌عصاره‌گیری ناشی از حرارت زیاد را از بین ببریم. بنابراین ابتدا آب را گرم کرده و از روی حرارت برمی‌داریم تا دمای آن کمی کاهش یابد. سپس مخزن آب را تا سر پیچ ضامن آن از آب گرم پر می‌کنیم. همه‌ی موکاپات‌ها درون محفظه‌ی آب خود پیچ ضامن دارند تا فشار بخار حاصل از تبخیر آب مخزن کنترل شود و از آن به‌عنوان معیاری برای اندازه‌گیری مقدار مناسب آب نیز استفاده می‌شود.
۳- صافی قهوه را به آرامی بر روی محفظه‌ی آب قرار می‌دهیم و محفظه‌ی بالایی را روی آن می‌بندیم. بهتر است از دستکش آشپزخانه یا یک دستمال پارچه‌ای استفاده کنیم.
۴- موکاپات را روی حرارت ملایم قرار می‌دهیم و درِ محفظه‌ی بالایی را باز می‌گذاریم. از مجرای خروجی قهوه ابتدا چند حباب و در امتداد آن قطره‌های عصاره خارج می‌شود. وقتی خروجی به شکل یک جریان یکدست درآمد، موکاپات را از روی حرارت برمی‌داریم و قهوه را درون فنجان می‌ریزیم.
از آن‌جایی که قهوه‌ی دم‌شده توسط موکاپات غلیظ و دارای حجم کمی‌ست، درصورت تمایل می‌توانید به آن کمی شیر یا آب گرم اضافه کنید.
برای تمیز کردن موکاپات با یک دستمال پارچه‌ای یا دستکش آشپزی آن را باز می‌کنیم. تفاله‌ی قهوه را از صافی خارج کرده و همه‌ی اجزا را به‌خوبی می‌شوییم تا اثرات قهوه از آن کاملا پاک شود. یک نوار لاستیکی به‌شکل واشر زیر محفظه‌ی بالایی قرار دارد که به کیپ شدن آن روی سبد قهوه کمک می‌کند. برای این که قهوه‌های بعدی که با موکاپات‌مان دم می‌کنیم، عطر و طعم نامطلوب نداشته باشند، این واشر را به خوبی تمیز می‌کنیم.
